Giải Bài 50: Năng lượng tái tạo – Kết nối tri thức

Mở đầuHình bên là cơ cấu nguồn năng lượng dùng để sản xuất điện ở nước ta năm 2015. Theo em, năng lượng tái tạo là gì?

Hình bên là cơ cấu nguồn năng lượng dùng để sản xuất điện ở nước ta năm 2015

Lời giải:

Năng lượng tái tạo là năng lượng có thể được sinh ra liên tục, nguồn năng lượng vô hạn không bao giờ cạn kiệt.

I. Nguồn năng lượng trong tự nhiên

Câu hỏiHãy kể tên các dụng cụ có trong lớp học hoạt động bằng năng lượng lấy từ nguồn năng lượng tái tạo, nguồn năng lượng không tái tạo.

Lời giải:

– Các dụng cụ có trong lớp học hoạt động bằng năng lượng lấy từ nguồn năng lượng tái tạo:

+ bàn, ghế gỗ…

+ Các thiết bị dùng điện: quạt, bóng đèn sử dụng năng lượng điện lấy từ nhà máy thủy điện, pin Mặt Trời.

– Các dụng cụ có trong lớp học hoạt động bằng năng lượng lấy từ nguồn năng lượng không tái tạo:

+ đèn cồn sử dụng trong phòng thí nghiệm.

+ điều hòa sử dụng khí gas.

II. Nguồn năng lượng tái tạo

Câu hỏi 1:

a/ Nêu những điểm khác nhau giữa nguồn năng lượng tái tạo và nguồn năng lượng không tái tạo?

b/  Những nguồn năng lượng nào sau đây là năng lượng tái tạo: than, xăng, Mặt Trời, khí tự nhiên, gió?

Lời giải:

a/ Những điểm khác nhau giữa nguồn năng lượng tái tạo và nguồn năng lượng không tái tạo:

Năng lượng tái tạoNăng lượng không tái tạo
Thời gian hình thànhNhanh, luôn có sẵnHàng triệu năm, trăm triệu năm
Cách thức bổ sungBổ sung liên tụcKhông thể bổ sung nhanh, có thể cạn kiệt

b/

– Những nguồn năng lượng là năng lượng tái tạo: Mặt Trời, gió

– Những nguồn năng lượng là năng lượng không tái tạo: Khí tự nhiên, than, xăng.

Câu hỏi 2: Các nhà khoa học dự đoán rằng đến năm 2100 sẽ không còn dầu và than trên Trái Đất. Cuộc sống của chúng ta sẽ thay đổi ra sao khi nguồn nhiên liệu này cạn kiệt?

Lời giải:

– Nếu đến năm 2100 không còn dầu và than trên Trái Đất thì cuộc sống của chúng ta sẽ khó khăn hơn, vì:

+ Dầu và than là nguồn nhiên liệu rẻ, sử dụng phổ biến cho các loại máy móc, nhà máy đang vận hành rất nhiều.

+ Các loại máy móc, nhà máy hoạt động sử dụng liên quan tới than, dầu có thể sẽ không dùng tới nữa, dẫn tới tổn thất về kinh tế.

+ Khi hết nhiên liệu, cần phải tìm nhiên liệu mới thay thế mà phù hợp với kinh tế đất nước, người dân.

Hoạt động 1Quan sát hình 50.2 dưới đây và trả lời các câu hỏi:

a/ Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được chuyển hóa thành điện như thế nào? (Hình 50.2 a)

b/ Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được sử dụng để sản xuất nhiên liệu từ thực vật bằng cách nào? (Hình 50.2b)

Quan sát hình 50.2 dưới đây và trả lời các câu hỏi

Lời giải:

a/ Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được chuyển hóa thành điện bằng cách:

– Sử dụng các tấm pin năng lượng Mặt Trời

– Kết nối với hệ thống lưới điện để sử dụng.

Quan sát hình 50.2 dưới đây và trả lời các câu hỏi

b/ Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được sử dụng để sản xuất nhiên liệu từ thực vật bằng cách:

–  Thực vật hấp thụ năng lượng ánh sáng mặt trời chuyển hóa năng lượng và phát triển.

– Sau khi chúng được sử dụng vào mục đích cuộc sống của con người thì những phần thừa sẽ được chuyển hóa thành phân bón và chế tạo thành nhiên liệu sinh học.

Quan sát hình 50.2 dưới đây và trả lời các câu hỏi

Hoạt động 2: Thảo luận về những ưu điểm và nhược điểm trong việc sử dụng năng lượng Mặt Trời thay thế nhiên liệu hóa thạch trong hình 50.3.

a/ Pin Mặt Trời có thể cung cấp năng lượng cho ô tô và các thiết bị điện hoạt động.

b/ Nhiệt độ của nước được đun nóng trực tiếp bằng bình đun sử dụng năng lượng Mặt Trời có thể đạt trên 600C.

Thảo luận về những ưu điểm và nhược điểm trong việc sử dụng năng lượng Mặt Trời

Lời giải:

Năng lượng Mặt Trời

Ưu điểm– Nguồn năng lượng tái tạo

– Giảm tiền điện

– Chi phí bảo trì thấp

– Ứng dụng đa dạng: cung cấp năng lượng cho ô tô và các thiết bị điện hoạt động.

Nhược điểm– Phụ thuộc vào thời tiết

– Giá thành sản phẩm cao

– Sử dụng nhiều không gian

– Chưa có cách xử lý chất thải của pin Mặt Trời

Em có thể: Tìm được các thiết bị trong gia đình em có thể sử dụng năng lượng tái tạo thay cho năng lượng hóa thạch?

Lời giải:

– Sử dụng bếp từ thay cho bếp gas.

– Sử dụng xe máy điện cho xe máy chạy bằng xăng.

Hoạt độngTự làm mô hình tuabin hoạt động bằng nguồn năng lượng tái tạo

– Chuẩn bị: làm một chong chóng cắt ra từ vỏ lon nước ngọt như hình 50.4, một que cứng gắn trên một giá cố định để làm trục quay, một vật nhẹ (nút áo bằng nhựa) cột vào đầu sợi dây dài khoảng 1m quấn quanh trục.

– Tiến hành:

+ Đặt các cánh quạt của chong chóng bên dưới vòi nước.

+ Mở vòi nước. Sức nước chảy mạnh làm chong chóng quay và tạo ra lực nâng vật lên cao.

– Thảo luận:

a/ Có sự chuyển hóa năng lượng gì xảy ra?

b/ Nghĩ cách cải tiến làm cho chong chóng quay nhanh hơn và liên tục?

Tự làm mô hình tuabin hoạt động bằng nguồn năng lượng tái tạo

Lời giải:

a/ Có sự chuyển hóa năng lượng: từ năng lượng nước (ở dạng thế năng) sang năng lượng động năng (nước chảy xuống) thành cơ năng (làm chong chóng quay) truyền năng lượng cho trục quay của chong chóng chuyển hóa thành thế năng cho nút áo.

Sơ đồ chuyển hóa:

Thế năng (nước) => động năng (nước) => cơ năng (cánh chong chóng quay) => thế năng (nút áo đi lên).

b/ Cải tiến làm cho chong chóng quay nhanh hơn:

– Làm giảm ma sát giữa trục quay gắn với chong chóng (mài nhẵn).

– Đưa vòi nước lên cao hơn để tăng thế năng của nước.