Mở đầu: Khi quan sát bầu trời đêm, chúng ta nhìn thấy rất nhiều ngôi sao sáng. Thực tế chúng là những gì?
Lời giải:
Các ngôi sao thực chất là một khối khí có bề mặt nhiệt độ rất cao. Ngôi sao có nhiệt độ bề mặt thấp nhất cũng tới 3000K. Vì thế, các ngôi sao tự phát ra ánh sáng.
1. Cấu trúc của hệ Mặt Trời
1: Hãy kể tên các hành tinh, vệ tinh xuất hiện trong hình 45.1.
Lời giải:
– Các hành tinh xuất hiện trong hình là: Mặt trời, Thủy tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh, Hải Vương tinh.
– Các vệ tinh xuất hiện trong hình là: Mặt Trăng – là vệ tinh của Trái Đất.
2: Tính từ Mặt Trời ra thì Trái Đất là hành tinh thứ bao nhiêu trong hệ Mặt Trời?
Lời giải:
Tính từ Mặt Trời ra thì Trái Đất là hành tinh thứ 3 trong hệ Mặt Trời.
3: Các hành tinh có chuyển động quanh Mặt Trời không? So sánh chiều chuyển động quanh Mặt Trời của các hành tinh.
Lời giải:
– Các hành tinh có chuyển động quanh Mặt Trời.
– Chiều chuyển động quanh Mặt Trời của các hành tinh cùng một chiều.
4: Dựa vào số liệu trong bảng 45.1, em hãy so sánh khoảng cách từ các hành tinh tới Mặt Trời với khoảng cách từ Trái Đất tới Mặt Trời. Hành tinh nào gần Mặt Trời nhất, hành tinh nào xa Mặt Trời nhất?
Lời giải:
– Khoảng cách từ Thủy tinh, Kim tinh đến Mặt Trời gần hơn so với khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời.
– Khoảng cách từ Hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh, Hải Vương tinh xa hơn so với khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời.
– Hành tinh gần Mặt Trời nhất là Thủy tinh.
– Hành tinh xa Mặt Trời nhất là Hải Vương tinh.
Luyện tập: Hành tinh nào trong hệ Mặt Trời gần Trái Đất nhất? Nó cách Trái Đất bao nhiêu kilomet?
Lời giải:
– Hành tinh gần Trái Đất nhất là Kim tinh.
– Kim tinh cách Trái Đất: 1,00 – 0,72 = 0,28 AU = 41 887 440 Km.
5: Nêu sự liên hệ giữa chu kì chuyển động quanh Mặt trời của các hành tinh và khoảng cách từ các hành tinh tới Mặt Trời.
Lời giải:
– Các hành tinh chuyển động quanh Mặt Trời với chu kì là khác nhau.
– Khoảng cách từ các hành tinh khác nhau tới Mặt Trời là khác nhau.
2. Ánh sáng của các thiên thể
6: Quan sát hình 45.3 và cho biết các hành tinh có tự phát ra ánh sáng không? Vì sao?
Lời giải:
– Các hành tinh không thể tự phát ra ánh sáng.
– Vì nếu như nó tự phát ra ánh sáng thì toàn bộ bề mặt của nó phải sáng, chứ không phải bị khuyết 1 phần như hình.
+ Chúng ta nhìn được các hành tinh là do nó nhận được ánh sáng từ Mặt Trời và phản xạ lại mắt ta.
Luyện tập: Vào ban đêm, chúng ta có thể nhìn thấy ánh sáng từ các hành tinh như Kim tinh, Hỏa tinh,… Ánh sáng đó có được là do đâu?
Lời giải:
Vào ban đêm, chúng ta có thể nhìn thấy ánh sáng từ các hành tinh như Kim tinh, Hỏa tinh,… Ánh sáng đó có được là do hấp thụ ánh sáng từ Mặt Trời và phản xạ lại mắt ta.
Vận dụng: Chu kì quay quanh Mặt Trời của Hỏa tinh được gọi là một năm Hỏa tinh. Em hãy cho biết một năm Hỏa tinh bằng bao nhiêu ngày trên Trái Đất.
Lời giải:
Hỏa tinh
Một năm Hỏa Tinh là 1,88 năm bằng (1,88 . 365, 25) = 686,67 ngày trên Trái Đất.
3. Hệ Mặt Trời trong Ngân Hà
7: Khi quan sát bầu trời đêm, vào những đêm không trăng, chúng ta thường nhìn thấy những gì?
Lời giải:
Khi quan sát bầu trời đêm, vào những đêm không trăng, chúng ta thường nhìn thấy những ngôi sao lấp lánh trên bầu trời, và dải sáng bạc vắt ngang bầu trời là dải ngân hà.
Vận dụng: Em hãy cho biết các thiên thể số 4, 6, 8 trong hình bên là những hành tinh nào trong hệ Mặt Trời.
Lời giải:
Số 4 là Trái Đất, số 6 là Mộc tinh, số 8 là Thiên Vương tinh.
Bài tập
Bài 1: Ngân Hà là
A. Thiên Hà trong đó có chứa hệ Mặt Trời.
B. một tập hợp nhiều Thiên Hà trong vũ trụ.
C. tên gọi khác của hệ Mặt Trời.
D. Dải sáng trong vũ trụ.
Lời giải:
Ngân Hà là Thiên Hà trong đó có chứa hệ Mặt Trời.
Chọn A
Bài 2: Hành tinh nào trong hệ Mặt Trời xa Trái Đất nhất? Nó cách Trái Đất bao nhiêu AU?
Lời giải:
– Hành tinh xa Trái Đất nhất trong Hệ Mặt Trời là Hải Vương tinh.
– Hải Vương tinh cách Trái Đất: 30,06 – 1,00 = 29,06 AU
Bài 3: Mặt trăng có thể được xem là một hành tinh nhỏ trong hệ Mặt Trời hay không? Tại sao?
Lời giải:
– Mặt trăng không phải là một hành tinh nhỏ trong hệ Mật Trời. Vì Mặt Trăng là vệ tinh tự nhiên của Trái Đất.
Bài 4: Em hãy tìm thông tin và cho biết trong hệ Mặt Trời, hành tinh nào có nhiệt độ trung bình bề mặt cao nhất? Thấp nhất? Nhiệt độ đó khoảng bao nhiêu?
Lời giải:
– Hành tinh có nhiệt độ trung bình bề mặt cao nhất là Kim tinh, trên 4600C.
– Hành tinh có nhiệt độ trung bình bề mặt thấp nhất là Thiên Vương tinh, – 2240 C.
Bài 5: Hoàn thành các thông tin bằng cách đánh dấu ✓ vào các ô theo mẫu bảng sau:
Lời giải:
Thiên thể | Tự phát sáng | Không tự phát sáng | Thuộc hệ Mặt Trời | Không thuộc hệ Mặt Trời |
Sao Mộc | ✓ | ✓ | ||
Sao Bắc Cực | ✓ | ✓ | ||
Sao Hỏa | ✓ | ✓ | ||
Sao chổi | ✓ | ✓ |