Đề bài
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc kĩ văn bản và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Câu chuyện thứ nhất:
Buổi sáng, cả gia đình đang dùng điểm tâm. Cô con gái vô tình làm đổ tách cà phê trên bàn vào người cha. Người cha tức giận, la mắng con gái. Cô bé phát khóc. Người cha quay sang trách vợ đã đặt tách cà phê quá gần cạnh bàn. Hai vợ chồng cãi nhau một lúc. Người chồng đùng đùng lên lầu thay áo. Khi người chồng trở xuống, cô bé vẫn còn khóc, chưa kịp ăn xong nên bị lỡ chuyến xe rước đến trường học. Vợ hối hả đi làm. Người chồng vội vã nhưng phải đưa con gái đến trường. Sợ trễ buổi họp quan trọng, người chồng không để ý đến đèn đỏ nên bị cảnh sát giao thông thổi phạt. Tới trường trễ, cô bé chạy vội vào lớp, không kịp chào cha. Người chồng đến văn phòng trễ hai mươi phút, và phát hiện mình đã bỏ quên chiếc cặp làm việc ở nhà. Những diễn tiến tiếp theo đó càng tệ hại hơn. Chiều tối, người chồng căng thẳng trở về nhà, nhận thấy vợ và con không vui vẻ như mọi khi…
Câu chuyện thứ hai:
Buổi sáng, cả gia đình đang dùng điểm tâm. Cô con gái vô tình làm đổ tách cà phê trên bàn vào người cha. Cô bé sợ hãi nép mình muốn khóc. Người cha lấy khăn lau bàn và nhẹ nhàng nói với con: “Không sao đâu con, lần sau con nhớ để ý hơn một chút nhé!”. Người cha lên lầu thay áo và mang theo chiếc cặp. Khi xuống nhà, người cha còn kịp vẫy tay chào con gái đang chuẩn bị lên xe rước đến trường học. Người chồng chào vợ rồi mỗi người vui vẻ đến chỗ làm của mình. Người chồng đến văn phòng sớm năm phút, vui vẻ chào các đồng nghiệp. Một ngày làm việc hiệu quả, mọi việc diễn ra tốt đẹp. Chiều tối, người chồng trở về nhà, thấy vợ và con vui vẻ chờ đón mình.
(Theo Hạt giống tâm hồn, Quyển 6, Bí quyết 10/90, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, 2019)
Câu 1. Cho biết phương thức biểu đạt chính của hai câu chuyện trên. (0,5 điểm)
Câu 2. Xác định từ ghép và từ láy trong các từ sau đây: đùng đùng, hối hả, đèn đỏ, căng thẳng. (0,5 điểm)
Câu 3. Trong hai câu chuyện trên, câu chuyện nào có kết quả tốt đẹp? (0,5 điểm)
Câu 4. Từ điểm tâm có nghĩa là gì? (0,75 điểm)
Câu 5. Mấu chốt dẫn đến 2 câu chuyện có diễn biến và kết quả khác nhau là ở chỗ nào? (0,75 điểm)
Câu 6. Qua hai câu chuyện trên, em rút ra bài học gì để có được một kết quả tốt đẹp trong cuộc sống? (1,0 điểm)
II. LÀM VĂN (6,0 điểm)
Kể lại câu chuyện Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trích từ Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu. Qua hành động đánh cướp, cứu dân và thái độ cư xử với Kiều Nguyệt Nga của Lục Vân Tiên, em nhận thấy nhân vật Lục Vân Tiên là con người như thế nào?
Đáp án
Phần I
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính: tự sự
Câu 2: Từ láy: đùng đùng, hối hả
Từ ghép: đèn đỏ, cảng thẳng
Câu 3: Câu chuyện có kết quả tốt đẹp: câu chuyện thứ hai
Câu 4: Từ điểm tâm: ăn lót dạ hoặc ăn nhẹ, ăn sáng
Câu 5: Mấu chốt dẫn đến 2 câu chuyện có diễn biến và kết quả khác nhau là ở chỗ cách cư xử của người cha khi bị cô bé làm đổ tách cà phê vào người.
Câu 6: Bài học rút ra từ văn bản: để có được một kết quả tốt đẹp trong cuộc sống, có thể:
- Biết kiềm chế, không nóng nảy
- Mọi chuyện xử lý một cách ôn hòa
Phần II
Kể lại câu chuyện Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trích từ Truyện Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu
- Trên đường về nhà thăm cha mẹ, Lục Vân Tiên gặp bọn cướp đang bức hại dân lành
- Lục Vân Tiên tức giận, bẻ cây làm gậy, dũng mãnh xông vào bọn cướp
- Tên cầm đầu bọn cướp giận dữ, ra lệnh vây đánh Lục Vân Tiên
- Nào ngờ, bọn chúng bị Lục Vân Tiên đánh cho một trận, bỏ chạy tán loạn
- Đánh tan bọn cướp, Lục Vân Tiên ân cần hỏi han người gặp nạn, mới biết đó là Kiều Nguyệt Nga, nàng tiểu thư cùng tì nữ của mình trên đường trở về nhà thì gặp nạn
- Kiều Nguyệt Nga mời Lục Vân Tiên về nhà để đền ơn cứu mạng, nhưng Lục Vân Tiên từ chối, cho rằng đó là việc nghĩa mà người quân tử phải làm, không cần báo đáp.
Nhân vật Lục Vân Tiên:
Qua hành động đánh cướp, cứu dân:
- Lục Vân Tiên là người dũng cảm, gặp chuyện bất bình ra tay tương trợ
- Người anh hùng vị nghĩa quên thân, không ngại nguy hiểm, không suy tính thiệt hơn
- Chàng thanh niên tài ba
Qua thái độ cư xử với Kiều Nguyệt Nga
- Lục Vân Tiên là người chính trực, hào hiệp, không vụ lợi
- Người nhân hậu, dũng mãnh nhưng không thô lỗ, thái độ nho nhã, lễ độ
- Người trọng nghĩa khinh tài