Giải Bài 9: Đồ thị quãng đường – thời gian – Chân trời sáng tạo

Mở đầu trang 55: Để mô tả chuyển động của một vật, như chiếc ca nô ở hình bên, người ta có thể sử dụng những cách nào?

Lời giải:

Để mô tả chuyển động của một vật, người ta có thể biểu diễn chuyển động thông qua đồ thị quãng đường – thời gian.

I. Đồ thị quãng đường – thời gian

Câu hỏi thảo luận 1 trang 55: Dựa vào Bảng 9.1, hãy thực hiện các yêu cầu sau:

a) Xác định thời gian để ca nô đi được quãng đường 60 km.

b) Tính tốc độ của ca nô trên quãng đường 60 km.

c) Dự đoán vào lúc 11 h, ca nô sẽ đi đến vị trí cách bến bao nhiêu km. Cho biết tốc độ của ca nô không đổi.

Lời giải:

a) Dựa vào bảng 9.1, ta có thời gian để ca nô đi được quãng đường 60 km là 4 h

b) Tốc độ của ca nô trên quãng đường 60 km là: (v = frac{s}{t} = frac{{60}}{4} = 15(km/h))

c) Ca nô xuất phát lúc 6 h, kết thúc lúc 11 h

=> Thời gian chuyển động của ca nô là 11 – 6 = 5 h

Quãng đường ca nô đi được là: s = v.t = 15.5 = 75 km

Câu hỏi thảo luận 2 trang 56: Nêu nhận xét về đường nối các điểm O, A, B, C, D trên Hình 9.2 (thẳng hay cong, nghiêng hay nằm ngang).

Lời giải:

Từ hình 9.2, ta thấy đường nối các điểm O, A, B, C, D là đường thẳng, nghiêng so với phương ngang.

Luyện tập trang 56: Dựa vào bảng ghi số liệu dưới đây về quãng đường và thời gian của một người đi bộ, em hãy vẽ đồ thị quãng đường – thời gian của người này

Bảng ghi số liệu quãng đường s và thời gian t của người đi bộ

Lời giải:

Vận dụng trang 56: Trong trường hợp nào thì đồ thị quãng đường – thời gian có dạng là một đường thẳng nằm ngang?

Lời giải:

Trường hợp đồ thị quãng đường – thời gian là một đường thẳng nằm ngang khi quãng đường không thay đổi mà thời gian thay đổi => Vật ở trạng thái dừng lại.

II. Vận dụng đồ thị quãng đường – thời gian

Luyện tập trang 57: Từ đồ thị ở Hình 9.3, hãy nêu cách tìm:

a) Thời gian để ca nô đi hết quãng đường 60 km.

b) Tốc độ của ca nô

Lời giải:

a) Ta có tốc độ của vật trong quá trình chuyển động không đổi nên thời gian để ca bô đi hết quãng đường 60 km là:

(frac{{{s_1}}}{{{t_1}}} = frac{{{s_2}}}{{{t_2}}} Leftrightarrow frac{{30}}{2} = frac{{60}}{{{t_2}}} Rightarrow {t_2} = 4(h))

b) Tốc độ của ca nô là: (v = frac{{{s_1}}}{{{t_1}}} = frac{{30}}{2} = 15(km/h))

Vận dụng trang 57: Cách mô tả một chuyển động bằng đồ thị quãng đường – thời gian có ưu điểm gì?

Trả lời:

Từ đồ thị quãng đường – thời gian cho trước, ta có thể tìm được quãng đường vật đi hoặc tốc độ hay thời gian chuyển động của vật.

Bài tập (trang 58)

Bài 1 trang 58: Dựa vào các thông tin về quãng đường và thời gian của một người đi xe đạp trong hình dưới, hãy:

a) Lập bảng ghi các giá trị quãng đường s và thời gian t tương ứng của người này.

b) Vẽ đồ thị quãng đường – thời gian của người đi xe đạp nói trên.

Lời giải:

a)

b)

Bài 2 trang 58: Dựa vào đồ thị quãng đường – thời gian của ô tô (hình bên) để trả lời các câu hỏi sau:

a) Sau 50 giây, xe đi được bao nhiêu mét?

b) Trên đoạn đường nào xe chuyển động nhanh hơn? Xác định tốc độ của xe trên mỗi đoạn đường.

Lời giải:

a)Từ đồ thị ta thấy t = 50 s, thì xe đi được quãng đường là s = 675 m

b) Tốc độ trung bình trên đoạn đường (1) là:

({v_{tb1}} = frac{{Delta {s_1}}}{{Delta {t_1}}} = frac{{150}}{{10}} = 15(m/s))

Tốc độ trung bình trên đoạn đường (2) là:

({v_{tb2}} = frac{{Delta {s_2}}}{{Delta {t_2}}} = frac{{900 – 675}}{{10}} = 22,5(m/s))

=> Trên đoạn đường (2), xe chuyển động nhanh hơn