Mở đầu: Khi buông tay, quả bóng em đang cầm trong tay rơi xuống đất. Nếu em tung quả bóng lên cao, sức hút nào làm cho quả bóng sau khi chuyển động lên cao lại rơi xuống đất?
Trả lời:
Nếu em tung quả bóng lên cao, lực hút của Trái Đất tác dụng lên quả bóng làm cho quả bóng sau khi chuyển động lên cao lại rơi xuống đất.
I. LỰC HẤP DẪN LÀ GÌ?
II. KHỐI LƯỢNG VÀ TRỌNG LƯỢNG
Câu hỏi: Trên hộp bánh có ghi: “ Khối lượng tịnh 502g”. Có phải số đó chỉ lượng bánh trong hộp?
Trả lời:
Trên hộp bánh có ghi: “ Khối lượng tịnh 502g” là số đo chỉ lượng bánh trong hộp.
Luyện tập:
Trả lời:
Mọi vật đều có khối lượng
Khối lượng của bánh chứa trong hộp là 502g
Khối lượng của một vật chỉ lượng chất chứa trong vật.
Vận dụng:
– Hãy ước lượng khối lượng của em?
– Làm thế nào để em đo được khối lượng của mình?
Trả lời:
– Khối lượng của em: 38kg
– Để biết được khối lượng của mình em dùng cân đồng hồ hoặc cân điện tử.
Tìm hiểu thêm: Biết cường độ trường hấp dẫn ở bề mặt Mặt Trăng bằng 1/6 cường độ trường hấp dẫn ở bề mặt Trái Đất. Một vật ở Trái Đất có khối lượng 90kg. Ở Mặt Trăng, vật này có trọng lượng bao nhiêu niuton?
Trả lời:
Vận dụng: Trước một chiếc cầu có biển báo như hình 29.2. Theo em, nếu không làm đúng như biển báo thì gây hại cho cầu như thế nào?
Trả lời:
– Trước một chiếc cầu có biển báo như hình 29.2 thể hiện cầu chỉ chịu được khối lượng tối đa cho xe đi qua cầu là 10 tấn.
– Nếu không làm đúng như biển báo, xe có khối lượng lớn hơn 10 tấn đi qua cầu sẽ làm cầu bị sập.
III. ĐỘ GIÃN CỦA LÒ XO THEO PHƯƠNG THẲNG ĐỨNG
Câu hỏi: Dựa vào kết quả thí nghiệm của mình, em hãy cho biết: Khi tăng khối lượng treo vào đầu dưới lò xo thì độ giãn của lò xo thay đổi thế nào?
Trả lời:
Khi tăng khối lượng treo vào đầu dưới lò xo thì độ giãn của lò xo cũng tăng theo tỉ lệ với khối lượng của vật được treo vào nó.
Vận dụng: Em hãy thực hiện một thí nghiệm để chứng minh được độ giãn của lò xo treo thẳng đứng tỉ lệ với khối lượng của vật treo vào nó.
Trả lời:
– Dụng cụ làm thí nghiệm gồm: 1 lò xo, các quả nặng kim loại có cùng khối lượng 50g, thước có độ chia nhỏ nhất là 1mm.
– Tiến hành thí nghiệm:
+ Bước 1: Điều chỉnh để lò xo treo thẳng đứng, có thể đọc rõ độ chia trên thước.
+ Bước 2: Đầu tiên, đánh dấu vị trí đầu dưới của lò xo.
+ Bước 3: Treo một quả kim loại vào đầu dưới của lò xo, chiều dài của lò xo tăng thêm một đoạn. Phần tăng thêm đó được gọi là độ giãn của lò xo. Đọc và ghi kết quả vào bảng.
+ Bước 4: Lần lượt treo thêm các quả kim loại vào đầu dưới của lò xo. Ghi lại các kết quả vào bảng.
Bảng: Kết quả đo độ giãn của lò xo
Lần đo | Khối lượng của vật treo (kg) | Chiều dài ban đầu của lò xo (m) | Chiều dài của lò xo khi treo vật (m) | Độ dãn của lò xo (m) |
1 | 0,05 | 0,1 | 0,115 | 0,015 |
2 | 0,1 | 0,13 | 0,03 | |
3 | 0,15 | 0,145 | 0,045 | |
4 | 0,2 | 0,16 | 0,06 |
Ta thấy:
Vậy độ dãn của lò xo treo thẳng đứng tỉ lệ với khối lượng của vật treo vào nó.