Mở đầu trang 82: Tại sao chữ AMBULANCE trên đầu xe cứu thương lại phải viết ngược từ phải sang trái?
Lời giải:
Chữ AMBULANCE trên đầu xe cứu thương được viết ngược từ phải sang trái nhằm mục đích để người đi đường khi nhìn vào gương chiếu hậu của mình sẽ thuận lợi đọc được chữ “AMBULANCE” theo chiều xuôi, từ đó dễ dàng nhận ra xe cứu thương mà chủ động nhường đường cho xe qua.
I. Ảnh của vật qua gương phẳng
Câu hỏi trang 82: Hãy nêu thêm ví dụ về ảnh của vật qua gương phẳng hoặc các mặt phản xạ khác?
Lời giải:
– Khi mặt nước yên lặng, ta thấy ảnh của tháp rùa trên mặt nước.
– Ảnh của bàn, ghế trên gạch men nhẵn bóng
II. Tính chất ảnh của vật qua gương phẳng
Câu hỏi 1 trang 82: Có thể thu được ảnh qua gương phẳng trên màn chắn không?
Lời giải:
Ảnh tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn chắn.
Câu hỏi 2 trang 82: Khoảng cách từ ảnh tới gương phẳng có bằng khoảng cách từ vật đến gương phẳng không?
Lời giải:
Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương phẳng bằng khoảng cách từ vật đến gương.
Câu hỏi 3 trang 82: Độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật không?
Lời giải:
Độ lớn của ảnh bằng độ lớn của vật.
Hoạt động 1 trang 83: Hãy nghĩ cách làm thí nghiệm để kiểm tra xem ảnh của vật qua gương phẳng có thu được trên màn chắn không.
Lời giải:
Cách làm thí nghiệm để kiểm tra xem ảnh của vật qua gương phẳng có thu được trên màn chắn không?
– Dụng cụ thí nghiệm:
+ 1 gương phẳng
+ 2 viên phấn hoặc 2 pin giống nhau.
+ 1 tấm bìa.
– Bố trí thí nghiệm như hình:
– Tiến hành thí nghiệm:
+ Đặt một viên phấn hoặc 1pin trước gương phẳng (không đặt sát vào kính)
+ Đưa một tấm bìa dùng làm màn chắn ra sau gương.
– Kết quả thí nghiệm: Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn chắn, gọi là ảnh ảo.
Hoạt động 2 trang 83: Hãy tiến hành thí nghiệm theo các bước sau để kiểm tra dự đoán về khoảng cách từ ảnh, vật tới tấm kính và độ lớn của ảnh so với vật (Hình 17.2)
– Đặt cây nến 1 trước tấm kính (không đặt sát vào kính) và thắp sang.
– Di chuyển cây nến 2 ra phía sau tấm kính đến đúng vị trí ảnh của cây nến 1 (sao cho ảnh ngọn lửa của cây nến 1 nằm ở ngọn của cây nến 2)
– So sánh độ lớn của cây nến 2 ra phía sau tấm kính đến đúng vị trí ảnh của cây nến 1 (sao cho ảnh ngọn lửa của cây nến 1 nằm ở ngọn của cây nến 2)
– So sánh độ lớn ảnh của cây nến 1 với cây nến 2; đo khoảng cách từ hai cây nến đến tấm kính để từ đó rút ra kết luận.
Lời giải:
Sau khi tiến hành thí nghiệm, ta có kết quả sau:
+ Độ lớn ảnh của cây nến 1 bằng độ lớn của cây nến 2
+ Khoảng cách từ cây nến 1 đến tấm kính bằng khoảng cách từ cây nến 2 đến gương
Hoạt động trang 83: Hãy dùng một miếng bìa có viết chữ “AMBULANCE” hướng mặt có dòng chữ vào gương phẳng để tìm ảnh của dòng chữ và trả lời câu hỏi ở phần mở bài.
Lời giải:
+ Học sinh làm thí nghiệm thấy rằng khi cho miếng bìa có dòng chữ AMBULANCE hướng mặt có dòng chữ vào gương phẳng thì ta thấy trên gương xuất hiện dòng chữ ngược từ trái sang phải.
-Xe cứu thương là loại xe được ưu tiên, chữ “AMBULANCE” trên đầu xe cứu thương được viết ngược từ trái sang phải với mục đích khi nghe còi từ xa các phương tiện vận chuyển sẽ nhìn vào gương chiếu hậu để dễ dàng đọc được chữ AMBULANCE theo chiều xuôi. Từ đó nhận ra xe cứu thương và nhường đường cho xe qua.
Câu hỏi 1 trang 83: Bạn A đứng cách bức tường 4m, trên tường treo thẳng đứng một tấm gương phẳng rộng và nhìn thấy ảnh của mình trong gương. Bạn A phải di chuyển về phía nào, một khoảng bao nhiêu để cách ảnh của mình 2m?
Phương pháp giải:
Vận dụng tính chất của ảnh qua gương phẳng:
+ Khoảng cách từ vật đến gương bằng khoảng cách từ ảnh đến gương.
Lời giải:
+ Gọi khoảng cách từ người đến gương là x (m)
+ Vì khoảng cách từ vật đến gương phẳng bằng khoảng cách từ ảnh đến gương phẳng.
=> Khoảng cách từ gương đến ảnh là x (m)
=> Khoảng cách từ người đến ảnh là x + x =
+ Theo bài, khoảng cách từ người đến ảnh là 2m
=> 2x = 2 => x = 1
+ Người đó phải di chuyển về phía trước theo hướng vuông góc với mặt gương 1 đoạn :
4-1=3m
Vậy người đó di chuyển về phía trước 3 m theo hướng vuông góc với mặt gương sao cho khoảng cách từ người đến gương là 1m.
Câu hỏi 2 trang 83: Ảnh của chữ “TÌM” trong gương phẳng là chữ gì?
Phương pháp giải:
Vận dụng tính chất của ảnh qua gương phẳng
+ Vật và ảnh đối xứng nhau qua gương phẳng.
Lời giải:
Ảnh của chữ TÌM trong gương phẳng là chữ MÍT
III. Dựng ảnh của vật qua gương phẳng
Câu hỏi 1 trang 84: Giải thích tại sao chỉ nhìn thấy ảnh S’ mà không thể thu được ảnh này trên màn chắn.
Phương pháp giải:
Vận dụng cách dựng ảnh của một điểm sáng S.
+ Mắt ta nhìn thấy ảnh ảo S’ vì S’ nằm trong vùng ánh sáng của chùm tia phản xạ truyền đến mắt ta.
+ Ảnh S’ không hứng được trên màn chắn vì S’ là giao điểm của chùm phản xạ bằng cách kéo dài các tia sáng phản xạ nên không có ánh sáng thật đến ảnh ảo.
Lời giải:
Ta chỉ nhìn thấy ảnh S’ mà không thể thu được ảnh này trên màn chắn vì:
+ Mắt ta nhìn thấy ảnh ảo S’ vì S’ nằm trong vùng ánh sáng của chùm tia phản xạ truyền đến mắt ta.
+ Ảnh S’ không hứng được trên màn chắn vì S’ là giao điểm của chùm phản xạ bằng cách kéo dài các tia sáng phản xạ nên không có ánh sáng thật đến ảnh ảo.
=> Ảnh ảo có thể nhìn thấy được nhưng không hứng được trên màn chắn
Câu hỏi 2 trang 84: Hãy tìm cách vẽ hình biểu diễn ảnh của một vật qua gương phẳng mà không cần vẽ tia sáng.
Phương pháp giải:
Sử dụng tính chất ảnh qua gương phẳng.
+ Độ lớn của ảnh bằng độ lớn của vật.
+ Khoảng cách từ một điểm đến gương phẳng bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương (ảnh và vật đối xứng nhau qua gương).
Lời giải:
Lấy S’ đối xứng với S qua gương.
Hoạt động trang 84: Dựa vào tính chất đối xứng của ảnh và vật qua gương phẳng, hãy dựng ảnh của vật AB qua gương phẳng (Hình 17.4)
Phương pháp giải:
Sử dụng tính chất ảnh qua gương phẳng.
+ Độ lớn của ảnh bằng độ lớn của vật.
+ Khoảng cách từ một điểm đến gương phẳng bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương (ảnh và vật đối xứng nhau qua gương).
Lời giải:
