Bài 8. Tế bào nhân thực

Hình bên cho thấy màng tế bào niêm mạc ruột non bình thường có diện tích lớn hơn nhiều so với màng tế bào của tế bào niêm mạc ruột bất thường bên cạnh. Người có các tế bào niêm mạc ruột bất thường dù ăn nhiều đến mấy cũng khó béo được vì bị giảm khả năng hấp thụ thức ăn. Vậy màng tế bào và những bộ phận còn lại ngoài màng của tế bào nhân thực có cấu trúc và chức năng như thế nào?

I. Đặc điểm chung của tế bào nhân thực

II. Cấu tạo tế bào nhân thực

1. Nhân – trung tâm thông tin của tế bào

1. Trình bày cấu trúc và chức năng của nhân tế bào?

2. Vì sao nói nhân là trung tâm điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào?

2. Ribosome – “nhà máy” tổng hợp protein của tế bào
3. Lưới nội chất – “bến cảng” và “nhà máy” tổng hợp sinh học
4. Bộ máy Golgi – nơi phân loại, đóng gói và phân phối sản phẩm của tế bào

1. Nêu cấu trúc và chức năng của ribosome. Trong các loại tế bào của cùng một cơ thể: tế bào bạch cầu, tế bào cơ, tế bào gan, tế bào nào có xu hướng tổng hợp nhiều protein nhất? Giải thích.

2. Lưới nội chất có cấu trúc phù hợp với chức năng như thế nào? Trong các tế bào: tế bào thần kinh, tế bào tinh hoàn, tế bào gan, tế bào cơ, tế bào bạch cầu, tế bào nào có lưới nội chất trơn phát triển, tế bào nào có lưới nội chất hạt phát triển? Giải thích.

3. Mô tả cấu trúc và chức năng của bộ máy Golgi.

4. Ribosome, lưới nội chất và bộ máy Golgi có liên quan như thế nào về mặt chức năng?

5. Lysosome – “nhà máy” tái chế rác thải và chế biến thức ăn của tế bào
6. Không bào – “túi bảo dưỡng” đa năng của tế bào
7. Peroxysome – bào quan giải độc và chuyển hóa lipid

1. Lysosome có cấu tạo phù hợp với chức năng như thế nào? Trong các loại tế bào sau: tế bào cơ, tế bào hồng cầu, tế bào bạch cầu và tế bào thần kinh, loại tế bào có nhiều lysosome nhất? Giải thích.

2. Vì sao peroxysome lại được xem là bào quan giúp bảo vệ tế bào?

3. So sánh chức năng của các bào quan: lysosome, peroxysome và không bào.

8. Ti thể – “nhà máy điện” của tế bào
9. Lục lạp – bào quan hấp thụ năng lượng ánh sáng

1. Cấu trúc của ti thể và lục lạp phù hợp với chức năng của chúng như thế nào?

2. So sánh cấu trúc của ti thể và lục lạp. Hai bào quan này có mối quan hệ như thế nào trong quá trình chuyển hóa năng lượng ở tế bào thực vật?

3. Trong tế bào, ti thể và lục lạp mới được tạo ra bằng cách nào? Vì sao ti thể và lục lạp có khả năng tổng hợp protein cho riêng mình?

4. Trong các tế bào sau, tế bào nào có nhiều ti thể hơn? Vì sao?

10. Tế bào chất và bộ khung xương tế bào
11. Cấu trúc và chức năng của màng tế bào

1. Nêu cấu tạo và chức năng của màng tế bào.

2. Cá sống ở châu Nam Cực so với cá sống ở vùng nhiệt đới thì thành mục các acid béo của màng sinh chất có gì khác biệt nhau? Giải thích.

12. Thành tế bào
13. Lông và roi

1. Thành mục của thành tế bào thực vật và nấm khác nhau như thế nào?

2. Nêu chức năng của thành tế bào.

14. Chất nền ngoại bào và các mối nối giữa các tế bào

1. Chất nền ngoại bào là gì? Trình bày cấu trúc và chức năng của chất nền ngoại bào.

2. Các tế bào trong cơ thể đa bào kết nối với nhau bằng những loại mối nối nào? Nêu chức năng của từng loại mối nối.

Luyện tập và vận dụng

1. Lập bảng hệ thống cấu trúc và chức năng của các bào quan trong tế bào nhân thực.

2. Vẽ đường đi của một phân tử protein từ khi được tổng hợp cho đến khi được vận chuyển ra khỏi tế bào.

3. Điều gì sẽ xảy ra với tế bào động vật nếu bộ khung xương tế bào bị tổn thương?

4. Trong tế bào có hai loại bào quan đều có vai trò khử độc bảo vệ tế bào, đó là hai bào quan nào? Giải thích.

5. Vì sao nói màng tế bào có cấu trúc khảm động?

6. Bằng cách nào các tế bào trong cùng một mô của cơ thể động vật có thể phối hợp hoạt động với nhau thông qua chất nền ngoại bào?

7. Lập bảng so sánh tế bào nhân sơ với tế bào nhân thực, tế bào thực vật với tế bào động vật.

8. Một nhà sinh học đã tiến hành lấy nhân của tế bào sinh dưỡng thuộc một loài ếch rồi cấy vào tế bào trứng của một loài ếch khác đã bị phá hủy nhân. Sau nhiều lần thí nghiệm, ông đã thu được những con ếch con từ các tế bào trứng ếch chuyển nhân. Hãy cho biết,  các con ếch này có đặc điểm của loài nào? Giải thích vì sao em lại khẳng định như vậy.

9. Vì sao những người uống nhiều rượu dễ mắc các bệnh về gan

10. Hãy giải thích vì sao những người nghiện thuốc lá thường hay bị viêm đường hô hấp và viêm phổi, biết khói thuốc lá có thể làm liệt các lông rung của các tế bào niêm mạc đường hô hấp.