Mở đầu
Khi thả một vật đang cầm trên tay thì vật đó rơi xuống. Tại sao lại như vậy?
Lời giải:
Khi thả một vật đang cầm trên tay thì vật đó rơi xuống vì vật đó đã chịu tác dụng của lực hút Trái Đất.
Ví dụ: Thả rơi 1 viên phấn xuống đất.
1. Khối lượng
1: Trên vỏ sữa có ghi “Khối lượng tịnh: 380g” (hình 37.1a). Số ghi đó chỉ sức nặng của hộp sữa hay lượng sữa chứa trong hộp?
Lời giải:
Trên vỏ sữa có ghi “Khối lượng tịnh: 380g”. Số ghi đó chỉ lượng sữa chứa trong hộp.
Luyện tập: Trên một bao gạo có ghi 25kg (hình 37.1b). Số ghi đó cho biết điều gì?
Lời giải:
Trên một bao gạo có ghi 25 kg. Số ghi đó cho biết khối lượng gạo trong bao là 25 kg.
2. Lực hấp dẫn
2: Tại sao khi rụng khỏi cành cây thì quả táo luôn rơi xuống mặt đất?
Lời giải:
Khi rụng khỏi cành cây thì quả táo luôn rơi xuống mặt đất vì quả táo đã chịu tác dụng của lực hút Trái Đất. Lực hút này làm quả táo bị rơi thẳng xuống mặt đất.
Luyện tập: Có hai cuốn sách nằm trên mặt bàn như hình bên dưới, em hãy cho biết giữa chúng có lực hấp dẫn không?
Lời giải:
Có hai cuốn sách nằm trên mặt bàn như hình bên dưới, giữa chúng có lực hấp dẫn.
Vì mọi vật có khối lượng đều hút nhau với một lực gọi là lực hấp dẫn.
3. Trọng lượng của vật
3: Em có nhận xét gì về sự biến dạng của lò xo khi treo quả nặng vào nó. Nguyên nhân của sự biến dạng này là gì?
Lời giải:
– Khi treo quả nặng vào lò xo thì lò xo dãn ra (biến dạng). Quả nặng có khối lượng càng lớn thì lò xo biến dạng càng nhiều và ngược lại.
– Nguyên nhân của sự biến dạng này là do quả nặng càng nặng thì lực hút của Trái Đất tác dụng lên quả nặng càng mạnh và ngược lại.
4: Khi thả viên phấn ở độ cao nào đó thì viên phấn sẽ chuyển động như thế nào? Tại sao?
Lời giải:
– Viên phấn sẽ chuyển động thẳng rơi xuống mặt đất.
– Bởi vì lựa hút của Trái Đất đã tác dụng lên viên phấn mà lực hút của Trái Đất có phương thẳng đứng và chiều từ trên xuống dưới.
Vận dụng: Một bạn học sinh có khối lượng 45 kg thì trọng lượng của bạn đó là bao nhiêu?
Lời giải:
Trọng lượng của một vật 1 kg là 10 N.
=> Trọng lượng của một bạn học sinh có khối lượng 45 kg là 45. 10 = 450 N.
Bài tập
Bài 1: Nêu hai ví dụ về lực hấp dẫn giữa các vật trong đời sống.
Lời giải:
* Ví dụ về lực hấp dẫn giữa các vật trong đời sống:
– Nhờ có lực hấp dẫn mà Mặt Trăng mới quay quanh được Trái Đất.
– Nhờ có lực hấp dẫn của Trái Đất tác dụng lên chúng ta hay các đồ vật xung quanh nên mới có thể ở trên bề mặt Trái Đất mà không bị bay lơ lửng trong không gian hay bị hút về các hành tinh khác.
Bài 2: Một ô tô có khối lượng là 5 tấn thì trọng lượng của ô tô đó là
A.5N.
B.500N.
C.5000N.
D.50000N.
Lời giải:
5 tấn = 5000 kg
Trọng lượng của quả cân 1 kg là 10 N.
=> Trọng lượng của ô tô đó là: 5000. 10 = 50 000 N.
Chọn D
Bài 3: Một vật có trọng lượng là 40 N thì có khối lượng là bao nhiêu?
Lời giải:
Trọng lượng của quả cân 1 kg là 10 N.
=> Một vật có trọng lượng là 40 N thì có khối lượng là:
Bài 4: Hãy cho biết trọng lượng tương ứng của các vật sau đây:
a) Túi kẹo có khối lượng 150 g.
b) Túi đường có khối lượng 2 kg.
c) Hộp sữa có khối lượng 380 g.
Lời giải:
a) Trọng lượng của quả cân 100 g là 1 N.
=> Trọng lượng của túi kẹo có khối lượng 150 g là: 1,5 N.
b) Trọng lượng của 1 vật 1 kg là 10 N.
=> Trọng lượng của túi đường có khối lượng 2 kg là: 20 N.
c) Trọng lượng của quả cân 100 g là 1 N.
=> Trọng lượng của hộp sữa có khối lượng 380 g: 3,8 N.
Bài 5: Một quyển sách nặng 100 g và một quả cân bằng sắt 100 g đặt gần nhau trên mặt bàn. Nhận xét nào sau đây là không đúng?
A. Hai vật có cùng trọng lượng.
B. Hai vật có cùng thể tích.
C. Hai vật có cùng khối lượng.
D. Có lực hấp dẫn giữa hai vật.
Lời giải:
– Quyển sách nặng 100 g và quả cân bằng sắt 100 g => Chúng có cùng khối lượng và trọng lượng.
– Quyển sách nặng 100 g và quả cân bằng sắt 100 g chúng đặt gần nhau trên mặt bàn => Có lực hấp dẫn giữa chúng.
=> Đáp án A. C. D đúng.
=> Đáp án B không đúng.
Chọn B
Bài 6: Kết luận nào sau đây là sai khi nói về trọng lượng của vật?
A. Trọng lượng của vật tỉ lệ với thể tích vật.
B. Trọng lượng của vật là độ lớn của trọng lực tác dụng lên vật.
C. Có thể xác định trọng lượng của vật bằng lực kế.
D. Trọng lượng tỉ lệ với khối lượng của vật.
Lời giải:
Ta có:
– Trọng lượng của vật là độ lớn của trọng lực tác dụng lên vật.
– Có thể xác định trọng lượng của vật bằng lực kế.
– Trọng lượng tỉ lệ với khối lượng của vật.
=> Trọng lượng của vật không tỉ lệ với thể tích vật.
Chọn A